Phiên bản tiếp theo của hệ điều hành iOS ra mắt với tính năng mới ‘content blockers’ – lần đầu tiên cho phép người dùng iPhone cài đặt các ứng dụng chặn thiết bị theo dấu, quảng cáo và những nội dung không mong muốn khác.

Đã có nhiều tranh luận xoay quanh ‘mối hiểm họa sắp xảy đến từ việc chặn quảng cáo trên iOS’. Đây là lần đầu tiên diễn ra việc chặn quảng cáo trên di động một cách đồng loạt và các Publisher có thể sẽ phải đối mặt với mối nguy trực diện liên quan đến dòng thu nhập của mình.

Cách thức hoạt động của “Content Blockers”

Tính năng mới trên iOS 9 có khả năng chặn các nội dung trước khi nó được hệ thống tải lên.Cơ chế này cung cấp một danh sách các trang và script (đoạn mã được thiết kế để chèn quảng cáo) để hệ thống vận hành quá trình chặn. Thay vì gởi yêu cầu chặn qua trình duyệt khi trang đang tải, ‘Content Blockers’ tiến hành chặn từ trước đó và qua đó gia tăng tốc độ tải trang lên đáng kể.

Nhiều website sử dụng thiết bị theo dấu của bên thứ 3 để phục vụ quảng cáo đến người dùng. Các công cụ này tập hợp thông tin khi người dùng trình duyệt Internet, sau đó sử dụng chúng để mang đến các thông điệp quảng cáo phù hợp với sở thích. Tuy quá nhiều quảng cáo sẽ làm chậm quá trình tải trang, khiến trình duyệt không ổn định và đôi khi hủy hoại trải nghiệm của người dùng, nhưng đa số người dùng không chặn quảng cáo trên Desktop vì cảm thấy tốc độ trình duyệt không bị ảnh hưởng nhiều. Họ chỉ chặn các thiết bị theo dấu vì lo lắng những thông tin cá nhân sẽ bị thu thập.

Tuy nhiên trên trình duyệt di động thì lại là chuyện khác. Lấy ví dụ như trình duyệt Mobile Safari, người dùng có thể nhận thấy rõ tốc độ tải trang chậm và không ổn định khi quảng cáo cứ liên tục xuất hiện và chiếm chỗ trên màn hình di động khá nhỏ, điều này thực sự phiền phức hơn nhiều so với trên màn hình Desktop.

Chính vì vậy, ngay khi tính năng ‘content blockers’ trên iOS bản beta vừa được công khai để người dùng thử nghiệm, đã có một loạt các kiểm tra về tính hiệu quả của nó. Cụ thể một người dùng đã cài đặt ứng dụng chặn nội dung có tên gọi Crystal phiên bản thử nghiệm lên iOS 9 để kiểm tra tốc độ chạy trình duyệt. Biểu đồ bên dưới so sánh tốc độ tải trang nội dung giữa thiết bị có cài và không cài ứng dụng Crystal.

Kết quả thử nghiệm gây ấn tượng mạnh bởi thời gian tải trang khác biệt quá lớn sau khi các quảng cáo, thiết bị theo dấu và các scripts bị loại bỏ.

Nhà phát triển ứng dụng Crystal đã cung cấp những thống kê ấn tượng về việc sử dụng Crystal để tiết kiệm không chỉ lượng lớn dữ liệu mà còn cả thời gian chờ đợi tải trang. Những con số từ thống kê trên đã vẽ nên một bức tranh ảm đạm đối với Publisher và toàn ngành quảng cáo di động.

Để hiểu rõ tính năng mới của iOS 9 có ảnh hưởng lớn như thế nào khi triển khai trong thực tế, dưới đây là kết quả một số thử nghiệm tiêu biểu.

LEFT: No content blocker. RIGHT: Crystal enabled.

Chi tiết thử nghiệm

Để đánh giá hiệu quả của tính năng ‘Content blockers’ một cách toàn diện và khách quan, một bài kiểm tra ‘sử dụng Crystal trên các trang nội dung trực tuyến lớn’ đã được tiến hành.

Ảnh bên trái cho thấy tốc độ tải trang khi ứng dụng Crystal chưa hoạt động và bên phải là khi đã kích hoạt ứng dụng này. Các trang được tải với mạng 4G, thông qua trình duyệt Safari, và trước mỗi lần tải trang mới, bộ nhớ đệm và cookie Safari của lần tải trước sẽ được xóa để đảm bảo tính đồng nhất trong thử nghiệm.

Và dưới đây là các kết quả:

Testing content blockers on Bloomberg.com

Rõ ràng kết quả ở trên khiến các Publisher thực sự phải lo ngại. Như đã đề cập, nhiều khi người dùng không thực chú ý việc quảng cáo xuất hiện trên trang, nhưng lại quan tâm đến tốc độ tải nội dung.

Bloomberg và iMore, là hai trang gặp phải vấn đề về tốc độ nghiêm trọng. Thậm chí vào tháng trước, iMore đã bị người đọc phàn nàn vì tốc độ quá chậm đến nỗi Tổng biên tập của trang là Rene Ritchie đã phải lên tiếng hứa hẹn sẽ cải thiện tình hình này.

Và với việc cài đặt Crystal, tốc độ của trang đã cho thấy sự cải thiện đáng kể – trang được tải hầu như toàn bộ và nhanh chóng trước cả khi quảng cáo xuất hiện trên màn hình.

Testing content blockers with iMore

Các trang khác như The Next Web và The Verge, dù cho thấy khác biệt nhỏ hơn nhưng cũng vẫn có ý nghĩa đáng kể về thời gian tải nội dung.

Testing content blockers with The Verge

Tại trang BBC, việc chặn quảng cáo không giúp tương tác nhanh hơn quá nhiều nhưng thay vào đó đã chấm dứt tình trạng trang vẫn tiếp tục được tải sau khi quảng cáo đã xuất hiện một thời gian.

Kết quả thử nghiệm bên dưới cho thấy hình bên trái là chưa cài đặt Crystal, trang vẫn đang tải dù quảng cáo đã xuất hiện, điều này gây ảnh hưởng đến hoạt động của trình duyệt rất nhiều. Với Crystal kích hoạt, tình trạng này hoàn toàn chấm dứt.

Testing content blockers with BBC

Tuy nhiên, không phải tất cả các Publisher đều gặp khó khăn khi Crystal chặn quảng cáo. Một số Publisher lớn, như chuyên trang Wall Street Journal và The New York Times đều cho thấy một kết quả ấn tượng khi chỉ có một chút khác biệt không đáng kể trong tốc độ tải trang trước và sau khi kích hoạt Crystal. Rõ ràng, họ đã tập trung tối ưu hóa trang nội dung của mình rất tốt cho dù có hay không có các ứng dụng như Crystal.

Testing content blockers on the New York Times

Testing content blockers on the Wall Street Journal

Tính năng ‘Content blockers’ không chỉ cải thiện tình trạng hoạt động chung của trình duyệt Safari, thực tế nó đã tác động mạnh đến trải nghiệm Web trên iOS 9 – nơi mà nhiều ứng dụng của bên độc lập như Twitter hay Facebook được sử dụng – qua đó cải thiện tốc độ tải các đường dẫn bên ngoài trên trình duyệt này.

Càng ngày việc chặn quảng cáo càng tiếp tục phổ biến trên thiết bị Desktop. Một nghiên cứu từ Pagefair – doanh nghiệp đến từ Ireland chuyên theo dõi, lượng hóa chi phí cũng như quản lý việc chặn quảng cáo – cho thấy trong năm 2015, tình trạng chặn quảng cáo đã tăng 41% so với năm ngoái, và có đến 198 triệu người sử dụng các ứng dụng này.

Đây là một con số thất thoát lớn, nhưng chỉ là một phần nhỏ trong miếng bánh lợi nhuận. Hoạt động chặn quảng cáo trên di động còn làm thiệt hại doanh số của Publisher lớn hơn rất nhiều so với trên Desktop. Nguyên nhân đơn giản là hoạt động này mang lại lợi ích trực tiếp và đáng kể cho người dùng di động – thời gian pin lâu hơn, lướt Web mượt hơn, tốn ít dung lượng dữ liệu khi tải trang hơn, cũng như ngăn chặn được nhiều ứng dụng và quảng cáo khiến người dùng khó chịu.

Dường như Apple đang đối đầu với toàn bộ ngành quảng cáo di động khi công bố tính năng ‘Content Blockers’.  Nhưng thật khó để phản đối một ứng dụng giúp cải thiện tuổi thọ pin, giúp hệ thống ổn định, và mang lại trải nghiệm mượt mà cho người dùng dù điều này có được từ việc chặn những quảng cáo gây phiền hà.

Apple “lợi cả đôi đường”

Thị trường chưa biết những ứng dụng nào sẽ được Apple cho phép trên App Store vì đến giờ “táo khuyết” vẫn giữ im lặng về các qui định mới trong việc triển khai tính năng ‘Content Blockers’.

Những ứng dụng như vậy có thể tự động cập nhật danh sách những thứ bị chặn ở ngoài App Store; và sẽ thật thú vị khi quan sát xem, Apple sẽ cho phép các công cụ chặn nội dung ở nhiều cấp độ và đầy tiềm năng như Crystal hay chỉ công cụ chặn hoạt động theo dấu đơn giản hơn như Disconnect.

Có khả năng Apple sẽ cho phép các ứng dụng chặn nội dung giống như kiểu Crystal bởi vì nó thu được lợi nhuận trực tiếp từ việc làm “tổn hại” đến doanh thu quảng cáo của Publisher. Hoạt động chặn quảng cáo trên Web sẽ thúc đẩy Publisher hướng đến những ứng dụng mới có sẵn trong iOS 9 – nơi mà quảng cáo của họ không bị chặn và Apple sẽ có được một phần thu nhập từ các quảng cáo được phục vụ thông qua nền tảng iAd Network của mình.

Những Publisher lựa chọn không tham gia vào hệ sinh thái của Apple sẽ phải tự xây dựng ứng dụng gốc (native app) cho riêng mình để đối phó với công cụ chặn quảng cáo, và một lần nữa sẽ phải tận dụng iAd Network để phát hành nội dung của mình.

Đối với Apple, đây là bước đi hoàn toàn có lợi dù bất kỳ tình huống nào. Nếu người dùng chặn quảng cáo, thiết bị iPhone sẽ nhanh hơn và ổn định hơn. Còn nếu Publisher lựa chọn chạy quảng cáo thông qua nền tảng của Apple thì thương hiệu này cũng thu về được nguồn lợi đáng kể.

Rõ ràng, hoạt động chặn quảng cáo mang đến lợi ích cụ thể cho người dùng iPhone và có khả năng gây đe dọa thực sự đến doanh thu từ quảng cáo di động của Publisher. Nhưng nhìn chung đây là một điều tốt, vì sau nhiều năm, cuối cùng ngành cũng phải để tâm nhiều hơn tới việc chăm sóc và cải thiện hoạt động của trang nội dung cũng như mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng của mình.

Tính năng ‘Content Blockers’ là một phần trong hoạt động ra mắt iOS 9 sắp tới của Apple – phiên bản chính thức dự kiến phát hành vào cuối năm nay. Và ứng dụng Crystal hiện cũng đang trong quá trình thử nghiệm.

(Theo www.thenextweb.com)